Γνωμοδότηση Ν.Σ.Κ. για την ισχύ των ποινικών παραβάσεων της ΕΛ.ΑΣ. για αρμοδιότητες που έχουν εκχωρηθεί στη δημοτική αστυνομία

Ερώτημα Αρχηγείου ΕΛ.ΑΣ προς το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους: Σε περίπτωση που από Υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας βεβαιωθούν ποινικές παραβάσεις σε σχέση με τις αρμοδιότητες που μεταβιβάσθηκαν στη Δημοτική Αστυνομία κατ’ εφαρμογή της παρ. 3 ή της παρ. 4 του άρθρου 1 του ν. 3731/2008 και οι παραβάσεις αυτές γνωστοποιηθούν στους οικείους ΟΤΑ, αν υποχρεούνται οι τελευταίοι να τις λάβουν υπόψη για επιβολή των προβλεπομένων στο νόμο διοικητικών κυρώσεων.

Το παραπάνω ερώτημα τέθηκε στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους το οποίο μέσα από ένα μακροσκελές σκεπτικό αποφάνθηκε θετικά για την ισχύ των ποινικών διώξεων της ΕΛ.ΑΣ., σε αντίθεση με την άποψη που είχε διατυπώσει παλαιότερα το Υπουργείο Εσωτερικών (δείτε τον σχολιασμό μας στο τέλος στον οποίο επεκτεινόμαστε -άσχετα με τη γνωμοδότηση- στην άποψη του Υπουργείου Εσωτερικών ότι οι οίκοι ανοχής είναι Καταστήματα Υγειονομικού Ενδιαφέροντος).

 Το θέμα προέκυψε από την εμμονή του Υπουργείου Εσωτερικών να θεωρεί άκυρους τους ελέγχους του προσωπικού της ΕΛ.ΑΣ στις περιπτώσεις του Νόμου 3731 που έχουν ανατεθεί αποκλειστικά στη δημοτική αστυνομία, στη γνωμοδότηση δηλώνεται ρητά:

1.                 Η Διεύθυνση Οργάνωσης και Λειτουργίας ΟΤΑ του Υπουργείου Εσωτερικών (ήδη Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης) υποστήριξε ότι οι αστυνομικές αρχές από την έκδοση κατά τα ανωτέρω της διαπιστωτικής πράξης από τον κατά τόπον αρμόδιο Γ.Γ.Περιφέρειας παύουν να ασκούν τις κατά περίπτωση αρμοδιότητες που μεταβιβάζονται στη Δημοτική Αστυνομία και ότι «όσες παραβάσεις βεβαιώνονται από την ΕΛ.ΑΣ. πάσχουν από ακυρότητα γιατί βεβαιώνονται από καθ' ύλην αναρμόδιο όργανο».

Παραθέτουμε τα συμπεράσματα της 448/2010 γνωμοδότησης του Ν.Σ.Κ. το Δεκέμβριο του 2010, σύμφωνα με τα οποία η δημοτική αστυνομία έχει μεν την αποκλειστική από το νόμο αρμοδιότητα για τη βεβαίωση διοικητικών παραβάσεων στις περιπτώσεις που έχουν εκχωρηθεί σε αυτή, χωρίς όμως να καθιστώνται άκυρες οι ποινικές ενέργειες του προσωπικού της ΕΛ.ΑΣ. που είναι γενικοί προανακριτικοί υπάλληλοι, και οι οποίοι οφείλουν να ενημερώνουν και τον Ο.Τ.Α. για την επιβολή των διοικητικών κυρώσεων. Η απόφαση εκδόθηκε στις 31 Μαρτίου 2011.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Κατά συνέπεια των ανωτέρω, επί του τεθέντος ερωτήματος το Τμήμα ομόφωνα γνωμοδοτεί ως ακολούθως:

1. Από τις διατάξεις των άρθρων 1 και 2 του ν. 3731/2008 προκύπτει ότι η Δημοτική Αστυνομία έχει αποκλειστική αρμοδιότητα σε όλες τις εκεί αναφερόμενες περιπτώσεις πλην αυτών των παραγράφων 1 (περ. 8 και 9) και 3β του άρθρου 1, εφ' όσον δεν έχει εκδοθεί η προβλεπόμενη στην παρ. 4 εδ. β' του ίδιου άρθρου απόφαση του Γ.Γ. Περιφέρειας. Στις εξαιρετικές αυτές περιπτώσεις υπάρχει συντρέχουσα αρμοδιότητα με το προσωπικό της ΕΛ.ΑΣ., το οποίο, όπου δεν έχει αρμοδιότητα, παρέχει τη συνδρομή του στη Δημοτική Αστυνομία σε προγραμματισμένους ελέγχους ή σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Όπου συντρέχει αποκλειστική αρμοδιότητα της Δημοτικής Αστυνομίας, η βεβαίωση των διοικητικών παραβάσεων γίνεται μόνον από τα όργανα αυτής και όχι από το προσωπικό της ΕΛ.ΑΣ., ως καθ' ύλην αναρμοδίου.

2. Στις περιπτώσεις που έχει ανατεθεί ο έλεγχος τήρησης των διατάξεων αποκλειστικά στη Δημοτική Αστυνομία, οι αστυνομικοί της ΕΛ.ΑΣ., ως γενικοί προανακριτικοί υπάλληλοι, εφ' όσον υπάρχει σχετική εισαγγελική παραγγελία ή πρόκειται για αυτόφωρο κακούργημα ή πλημμέλημα, ή απειλείται κίνδυνος να ματαιωθεί ή δυσχερανθεί η βεβαίωση του εγκλήματος ή να αποκαλυφθεί ο δράστης, υποχρεούνται στις αναγκαίες προανακριτικές ενέργειες για τη βεβαίωση των αξιόποινων πράξεων και την ανακάλυψη του δράστη και στην ειδοποίηση του αρμόδιου εισαγγελέα για την περαιτέρω ποινική διαδικασία. Παράλληλα, όμως, οφείλουν να ενημερώνουν και τον οικείο ΟΤΑ, ο οποίος στα πλαίσια του αποκλειστικού διοικητικού ελέγχου, υποχρεούται να λάβει υπόψη του το περιεχόμενο της σχετικής αναφοράς των αστυνομικών της ΕΛ.ΑΣ, ως προς τα γεγονότα που διαπίστωσαν ότι έλαβαν χώρα και τα οποία συνιστούν και διοικητικές παραβάσεις.-

Διαβάστε ολόκληρη τη γνωμοδότηση με το σκεπτικό της στη Δι@ύγεια:

• Δι@ύγεια - Νομικό Συμβούλιο του Κράτους

Σχόλιο Ε.Κ.Ε.Δ.Α.:

Η ομόφωνη απάντηση από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους στο αρχικό ερώτημα είναι ότι εξακολουθούν να είναι σε ισχύ οι ποινικές παραβάσεις που ασκούνται από το προσωπικό της ελληνικής αστυνομίας σε αρμοδιότητες που έχουν εκχωρηθεί αποκλειστικά στη δημοτική αστυνομία. Για όσους παρακολουθούν τα δρώμενα στη δημοτική αστυνομία, αυτό έρχεται σε αντίθεση με την άποψη του Υπουργείου Εσωτερικών όπως είχε εκφραστεί δια μέσω του αρμόδιου υφυπουργού κ. Αθανάσιου Νάκου (επί κυβέρνησης Καραμανλή) ότι οι ενέργειες της ΕΛ.ΑΣ. που έχουν γίνει μετά την ισχύ του νόμου 3731 είναι άκυρες. Οι δηλώσεις Νάκου αλλά και η σκοπιμότητα που κρύβονταν πίσω από αυτές είναι ένα θέμα στο οποίο δεν είχε δοθεί η δέουσα προσοχή.

Θυμίζουμε και το θέμα που είχε δημιουργηθεί το 2009 με τους ελέγχους της ελληνικής αστυνομίας σε οίκους ανοχής, τους οποίους χαρακτήρισε άκυρους ο τότε υφυπουργός κ. Νάκος, γιατί κατά τη γνώμη του υπουργείου επρόκειτο για «καταστήματα» στα οποία την άδεια την εκδίδει ο δήμος και κατά συνέπεια αποκλειστικά υπεύθυνος ήταν κατά το νόμο η δημοτική αστυνομία (ουσιαστικά βάφτιζε τους οίκους ανοχής Καταστήματα Υγειονομικού Ενδιαφέροντος!). Δεν είχε ληφθεί όμως υπόψη από το Υπουργείο Εσωτερικών η απόφαση 3524/2008 του Συμβουλίου της Επικρατείας. Την απόφαση ΣτΕ 3524/2008 δεν έχουμε καταφέρει να τη βρούμε, αλλά σε αυτήν έχει αναφερθεί πολλές φορές ο Νικήτας Κακλαμάνης (τόσο ως δήμαρχος όσο και μετά), παραπέμπουμε σε πρόσφατο δελτίο τύπου της παράταξης «Αθήνα, πόλη της ζωής μας» που μεταξύ άλλων αναφέρει για το θέμα πάταξης της πορνείας: «Αφορά τόσο την παρουσία ξένων ανηλίκων γυναικών σε περιοχές της Αθήνας όσο και την λειτουργία των παράνομων οίκων ανοχής, που μετά από την 3524/2008 απόφαση του Σ.τ.Ε,  έπαψαν να χαρακτηρίζονται ως καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος και αποκλειστικά αρμόδια υπηρεσία για τον έλεγχό τους είναι η ΕΛ.ΑΣ. »

Σχετική με τα παραπάνω είναι και η απόφαση 4970/2010 του 1ου Τριμελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Πειραιώς σύμφωνα με την οποία:

Ως καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος νοούνται, ενόψει των ορισμών του άρθρου 5 της υπ’ αριθμό Αιβ/8577/1983 απόφασης του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας, εκείνα τα οποία αναλυτικά αναφέρονται σε αυτήν και σε άλλες υγειονομικές διατάξεις, μεταξύ δε αυτών δεν περιλαμβάνονται οι οίκοι ανοχής και, συνεπώς, δεν εξομοιώνεται προς αυτά κάθε χώρος, εντός του οποίου ασκείται, βάσει ειδικής νομοθεσίας, δραστηριότητα, που σχετίζεται με τη ανθρώπινη υγεία, όπως είναι το οίκημα, που χρησιμοποιούν εκδιδόμενα επ’ αμοιβή πρόσωπα. Με το σκεπτικό αυτό κρίθηκε ότι οι διαφορές, που γεννώνται από την έκδοση αποφάσεων σφράγισης οίκων ανοχής, δεν υπάγονται, κατ’ εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 29 παρ. 4 του Ν. 2721/1999, στην αρμοδιότητα των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, αλλά εξακολουθούν να υπάγονται στην ακυρωτική αρμοδιότητα του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Με την 448/2010 γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ. πάντως και άσχετα αν οι οίκοι ανοχής χαρακτηρίζονται ως καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος ή όχι, οι ενέργειες του προσωπικού της Ελληνικής Αστυνομίας εξακολουθούν να έχουν ισχύ και δεν καθίστανται άκυρες!

Και ένα δεύτερο σχόλιο: Όποιος θέλει μια σοβαρή γνωμοδότηση απευθύνεται στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, η δική μας υπηρεσία όμως αρκείται να απευθυνθεί στη Νομική Διεύθυνση του Δήμου Αθηναίων. Μήπως «φοβάται» την απάντηση; Αναφερόμαστε ξανά στην κατάληψη οδοστρώματος με τραπεζοκαθίσματα που πλέον βεβαιώνονται ως εμπόδια(!), σε αντίθεση με ότι γινόταν από το 2005 έως σήμερα. Είναι ένα θέμα στο οποίο θα επανέλθουμε. Σημειώνουμε μόνο τη θέση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους στη 448/2010 γνωμοδότηση είναι ότι «Οι αρμοδιότητες που ασκεί το προσωπικό της Δημοτικής Αστυνομίας απαριθμούνται εξαντλητικά στο άρθρο 1 παρ. 1 του ν. 3731/2008». Και σε αυτές τις αρμοδιότητες που απαριθμούνται «εξαντλητικά» δεν υπάρχει η κατάληψη οδοστρώματος με εμπόδια.